Jak Toruń ukształtował Kopernika

Czy Mikołaj Kopernik (Nicolaus Copernicus) byłby wielkim odkrywcą gdyby urodził i wychował się w innym mieście? Czy to, że urodził się i wychował w Toruniu miało wpływ na jego dalsze losy i jego zainteresowania i osiągnięcia? Tego nie dowiemy się na pewno, jednak możemy uznać, że XV-wieczny hanzeatycki, bogaty Toruń, jego genius loci i jego środowisko społeczne i naukowe wpłynęło na losy wielkiego astronoma i uczonego, dało mu podstawy i możliwości do ukierunkowania a następnie rozwijania swoich zainteresowań i pasji.
Nie było także przypadkiem to, że ojciec Mikołaja Kopernika - Niclas Copernigk (Mikołaj Kopernik senior) z Krakowa - osiedlił się w Toruniu i z tym miastem związał swoją karierę zawodową i swoją przyszłość. Toruń był przecież jednym z ważniejszych ośrodków handlowych i kulturalnych Europy środkowej, a Mikołaj Kopernik senior jako kupiec krakowski trudnił się handlem, zwłaszcza miedzią. Toruń i kupcy toruńscy prowadzili handel tym towarem na ogromną skalę, niemal monopolistycznie (zobacz: Toruń: Hanzeatyckie emporium).
Mikołaj Kopernik senior musiał trafić do Torunia. Toruń był naturalnym miejscem, do którego kupcy krakowscy przybywali i odwrotnie - Kraków był takim naturalnym miejscem dla kupców toruńskich. A to za sprawą prawa składu, które obowiązywało w obu miastach wszystkich kupców prowadzących działalność handlową na dalsze odległości. Aby zminimalizować czy wręcz ominąć skutki prawa składu, kupcy zakładali rodzinne spółki handlowe w obu miastach lub umieszczali w nich swoich faktorów. Johannes Sweydniczer, kupiec krakowski, osiedlił się w Toruniu na kilka lat i następnie umieścił tu syna Georga jako swego faktora; kolejnym był właśnie Mikołaj Kopernik senior, ojciec przyszłego astronoma.
 
Toruń ozdobnymi budowlami i dachami z cegły palonej lśniącymi tak znamienity, że nic mu chyba pięknością, położeniem i blaskiem świetnym dorównać nie zdoła, a  na brzegu Wisły, drewniany most zbudowany z wielką wprawą, masywnie położony
- pisał w 1450 r. Jan Długosz w "Historiae Polonicae Liber I"
 
Jan Długosz (1415-1480) - znakomity historyk polski opisując średniowieczny Toruń stwierdził, że słynie on z tak pięknych budowli, że trudno byłoby znaleźć drugie podobne miasto, dorównujące mu swoim położeniem i wspaniałością architektury. W sylwecie miasta ponad murami i basztami dominowały już wówczas zwarte i monumentalne bryły ratuszy (Ratusz Staromiejski, Ratusz Nowomiejski), kościoła Świętojańskiego, Mariackiego, św. Jakuba, św. Mikołaja i innych z bogatymi wnętrzami zdobionymi pełnymi ekspresji malowidłami ściennymi, witrażami, bogato rzeźbionymi ołtarzami i dziełami sztuki i rzemiosła artystycznego. Cały obszar średniowiecznego miasta wypełniony był zabudową złożoną z gotyckich kamienic, w zdecydowanej przewadze ceglanych, niejednokrotnie malodwanych i glazurowanych, dwutraktowych, 3-, 4-kondygnacjowych, 3-, 4-okiennych, zwieńczonych ozdobnymi szczytami.
 
Makieta Torunia z czasów Mikołaja Kopernika
 
Na ukształtowanie tej wspaniałej, jak pisał Długosz, sylwety miasta w ciągu dwóch wieków od momentu założenia obu miast toruńskich (zobacz: Toruń miasto podwójne) w 1232 r. i 1264 r. (zobacz: Kiedy założono Toruń?) wpłynął - obok korzystnego handlowo i malowniczego położenia nad Wisłą - panujący tu dobrobyt i zamożność. Toruń jako jedno z najważniejszych miast należących do Hanzy był wówczas ośrodkiem wyjątkowo bogatym, a podstawowym źródłem dochodów był przede wszysktim handel dalekosiężny europejski. Zamożni mieszczanie toruńscy wyjeżdżający w interesach do innych ośrodków europejskich, stykali się tam z osiągnięciami gospodarczymi i kulturalnymi, które uważnie obserwowali i następnie - dla podniesienia splendoru, chęci dorównania najlepszym i dla zaspokojenia własnych ambicji - wprowadzali w swoim mieście. Do realizacji tych planów angażowali wybitnych artystów i rzemieślników, reorganizowali szkoły parafialne zatrudniając w nich wysoko kwalifikowanych profesorów, którzy odbyli studia na cieszących się sławą uniwersytetach włoskich czy niemieckich (zobacz: Miasto kultury, nauki i sztuki).
Ten dobrobyt i zamożność Torunia zapewniał więc rozwój szkolnictwa, nauki i tworzył korzystny klimat dla szerzenia się wiedzy.
Zatem ta atmosfera Torunia i jego potencjał dawały podstawę kształtowania się osobowości i umysłowości. Dzięki bogactwu płynącemu z handlu hanzeatyckiego mieszczańscy synowie mogi podejmować kosztowne studia zagraniczne.
 
Tu, w okresie największego rozkwitu Torunia (zobacz: Królowa Wisły: Toruń w czasach świetności), w dniu 19 lutego 1473 r. przyszedł na świat Mikołaj Kopernik, późniejszy autor wiekopomnego dzieła De Revolutionibus..., które stanowiło przewrót w panujących dotąd poglądach na budowę wszechświata. Wywodził się on z rodziny zamożnego kupca pochodzącego w Krakowa, osiedlonego w Toruniu, posiadającego kontakty handlowe z Krakowem, Gdańskiem i innymi miastami. W domu rodzinnym bogatego kupca hanzeatyckiego kształtowały się początki wszechstronnej osobowiści młodego Mikołaja, podbudowane wrażeniami specyficznej atmosfery żywotnego miasta, goszczącego kupców z różnych miast północnoeuropejskich, którzy zatrzymując się także w domu rodzinnym Koperników dzielili się rozmaitymi spostrzeżeniami i uwagami, budząc ciekawość przyszłego atronoma.
W rodzinnym mieście rozpoczął Kopernik naukę w szkole miejskiej przy kościele Świętojańskim, która odznaczała się wysokim poziomem nauczania, dysponując gronem wybitnych profesorów oraz bogatym księgozbiorem, zawierającym m.in. rękopisy i dzieła z zakresu astronomii, astrologii (zobacz: Konrad Gesselen). Można przypuszczać, że z tej szkoły wyniósł Kopernik wstępne zainteresowania naukami ścisłymi. W Toruniu spędził 18 lat swojego życia. Poznaną tu pasję i zdobytą wiedzę rozwijał później na Akademii Krakowskiej, a pogłębiał na uniwersytetach włoskich.
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj