Brama Chełmińska

Stare Miasto, plac Teatralny
200 m na płn. od Rynku Staromiejskiego
nie istnieje
istniała w okresie od przełomu XIII/XIV wieku do około 1889 roku
istniała w okresie od przełomu XIII/XIV wieku do około 1889 roku
Bramę Chełmińską zbudowano w 2. poł. XIII w. u wylotu ul. Chełmińskiej, wzmacniając obronę wjazdu do Starego Miasta Torunia od strony północnej. Była jedną z 13 (lub 14) bram miejskich średniowiecznego Torunia. Reprezentowała typ wysokiej baszty wieżowej i była najwyższą bramą średniowiecznego Torunia (wys. 21 m., szer. 8 m), przewyższającą okoliczne 3-piętrowe kamienice.
Na dwóch dolnych piętrach bramy były po trzy otwory strzelnicze dla armat małokalibrowych. Na górnych kondygnacjach były tylko po dwa takie otwory. W bocznych ścianach bramy były otwory szczelinowe, przez które prowadzono ogień kurtynowy. Brama przykryta była czterospadowym dachem łamanym.
Przed Bramą zbudowano w 1449 r. Barbakan Chełmiński, będący szczególną formą obrony północnej części murów miejskich.
Ok. 1883 r. została przebudowana na mieszkania.
Zburzenie Bramy było niezwykle krzywdzące dla obrazu Starego Miasta. Była ona bowiem wyjątkowo harmonijnym zamknięciem architektonicznym ulicy Chełmińskiej, tworzącym obraz podobny do okolic Bramy Floriańskiej w Krakowie (z tej przyczyny rozbiórka budziła niezadowolenie i bezskuteczny sprzeciw wielu mieszkańców Torunia).
