Grębocin

Grębocin należy do najstarszych osad Ziemi Chełmińskiej. Po raz pierwszy wzmiankowany w tzw. dokumencie łowickim w 1222 r. był jedynym z grodów darowanych przez Konrada mazowieckiego pruskiemu biskupowi misyjnemu Chrystianowi. Od XIII w., w czasach państwa krzyżackiego Grębocin był wsią czynszową na prawie chełmińskim, należącą do komturii toruńskiej. W latach 1437/38 wieś Grębocin miała 56 łanów czynszowych.
W 1457 r. król Kazimierz Jagiellończyk nadał Grębocin miastu Toruniowi, w którego posiadaniu znajdował się do 1820 r. Folwark grębociński był samodzielnym majątkiem należącym do dóbr miejskich Torunia (zobacz: Terytorium Torunia), przy którym istniała mała wieś. Folwark do 1738 r. był administrowany przez ustanowionych urzędników toruńskich, bądź oddawany w dzierżawę, później wyłącznie dzierżawiony.
Od 1772 r. znajdował się w zaborze pruskim, a w latach 1807 - 1813 zgodnie z konwencją elbląską wchodził w skład Księstwa Warszawskiego. W roku 1813 został zdobyty przez wojska francuskie (zobacz: Toruń napoleoński. Napoleon w Toruniu). 15 maja 1815 r. Grębocin zostaje ponownie włączony do zaboru pruskiego, w którym pozostaje do 1919 r., wchodząc w skład utworzonego w 1818 r. powiatu toruńskiego. 

Zarówno przeobrażenia, które dokonały się w połowie XIX w. w związku z uwłaszczeniem włościan, jak i budowa linii kolejowej z Torunia do Istenburga w 1871 r. oraz kolei wąskotorowej Toruń Mokre - Grębocin - Lubicz w 1902 r., dzięki którym wieś uzyskała połączenie kolejowe z Toruniem, przyczyniły się do jej rozwoju przestrzennego.

 

Najstarszym obiektem w Grębocinie jest gotycki kościół pw. Św. Barbary, wzniesiony około 1300 roku w obrębie wsi Stary Grębocin. Kościół salowy z kwadratową wieżą od zachodu oraz kaplicą od południa, w latach 1565-1918 protestancki, odrestaurowany ok. 1686 r. po zniszczeniach z czasów wojen szwedzkich.

Obecnie jest siedzibą Muzeum Piśmienictwa i Drukarstwa.