Jan Matejko w Toruniu

Pobyt Jana Matejki w Toruniu w październiku 1877 r. wiązał się z jego przygotowaniami do podjęcia prac nad jednym z największych swych dzieł – uwiecznieniem malarskim zwycięskiej bitwy króla Władysława Jagiełły pod Grunwaldem w 1410 r.
W roku nastęnym na wystawie w Paryżu „Bitwa pod Grunwaldem” Matejki zdobyła  najwyższą nagrodę.
 
Autoportret, 1892 r.
 
O planach tych donosiła ówczesna prasa. Gazeta Toruńska podając wiadomość, że Matejko wybiera się na pola grunwaldzkie, wyraziła też nadzieję, że mistrz dotrze także do Torunia, gdzie „skutki zwycięstw grunwaldzkich [...] uwydatniały się w pokoju toruńskim”. Faktycznie, przyjazd artysty zapowiedziano w prasie na niedzielę, 7 października.
Wcześniej jednak, po wyjeździe z Warszawy Matejko zatrzymał się u hrabiego Sierakowskiego w Waplewie niedaleko Malborka. Była to jego kilkudniowa baza, skąd wraz z żoną i córką, wyruszał na zwiedzanie nie tylko pól grunwaldzkich, ale też Gdańska i Malborka.

Po godzinie trzeciej po południu, w zapowiadanym dniu przybycia uznanego artysty, na toruńskim dworcu kolejowym zebrał się komitet powitalny i tłum torunian-Polaków, pragnący go powitać serdecznie, jako krzewiciela polskiego ducha patriotycznego pod zaborami. Pociąg z Iławy zajechał na peron, ale mistrz nie pojawił się. Okazało się bowiem, że ostatecznie odłożył swą podróż o jeden dzień. Rozżaleni mieszkańcy niedoczekawszy się powitania wrócili do domów. W dniu kolejnym, deszczowym, sytuacja powtórzyła się: ludzie - już w mniejszej liczbie - zebrali się na peronie czekając na przyjazd pociągu o tej samej porze. Pociąg zajechał, pasażerowie wysiadają..., a wśród nich oczekiwany pan Jan z żoną i córką. Powitany serdecznie udał się powozem do zajazdu Pod Trzema Koronami.
 
Wieczorem odbył się tu oficjalny uroczysty obiad powitalny z udziałem 39 gości. 
Pierwszy toast na zdrowie Matejki wzniósł Michał Sczaniecki z Nawry, wyrażając »krótko, treściwie i udatnie« cześć i wdzięczność Matejce za podniesienie ducha, które jest skutkiem jego wspaniałych dzieł, i dziękując mistrzowi za zwiedzenie ziem pruskich, a szczególnie za obranie wypadku z wojen tutejszych, bitwy pod Grunwaldem, za temat swego przyszłego obrazu. W kilku zdaniach odpowiedział Sczanieckiemu Matejko. Wzruszony wyrazami szczerej miłości braterskiej, podziękował i zapewnił, że cieszy się niezniernie, iż dane mu było tu na kresach zasiąść w kole braci i spotkać się z takiemi uczuciami.
Po kolejnych mówcach głos prawie na koniec zabrał redaktor Gazety Toruńskiej, Ignacy Danielewski. 
W dłuższem przemówieniu wspomniał nasamprzód o dziełach Matejki, następnie nakreślił w mocnych słowach obraz niedoli Polaków, mieszkających na terenie Prus Zachodnich, polecając ich pamięci drogiego gościa i zarazem prosząc go, żeby twórczością swoją szerzył wiarę w lepszą przyszłość, natchnął braci pewnością zwycięstwa i uczył czerpać siły do walki z cnót narodowych.
 
W kolejnym dniu Matejko zwiedzał Toruń: po Muzeum Towarzystwa Naukowego toruńskiego oprowadzał go Michał Sczaniecki. Następnie był w muzeum w Ratuszu Staromiejskim, zwiedził ratusz i gotyckie kościoły. Szczególnie św. Jan wywarł na nim bardzo silne wrażenie – wprost nie mógł się dość nacieszyć »jego śmiałym i oryginalnym łukom«.
Tego samego dnia po południu udał się do Złotorii obejrzeć ruiny tutejszego zamku. Było mu bliskie to miejsce, jako że książę gniewkowski Władysław Biały – bohater jednego z dzieł Matejki – był w pewnym czasie w XIV w. gospodarzem złotoryjskiego zamku.
Następnego dnia, 10 października, w południe Matejko opuścił koleją Toruń udając się do Krakowa. Żegnając się z bracią toruńską dziękował serdecznie za gościnność staropolską, z którą spotykał się tu na każdym kroku, i przyrzekł, że skoro tylko czas pozwoli odwiedzi znowu Prusy Królewskie. Wynosi z nich, jak zapewniał, dużo cennych i pięknych wspomnień, a koroną ich jest to, co widział i słyszał w Toruniu.
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj