Klasztor franciszkański

Fundatorem klasztoru franciszkańskiegho w Toruniu, zlokalizowanego pierwotnie poza obszarem ówczesnego miasta, byli Krzyżacy, a pierwsze zabudowania klasztorne powstały w 1239 roku. Wkrótce Franciszkanie przystąpili do budowy kościoła Mariackiego, który do około 1370 roku uzyskał dzisiejszy rozmiar. Po powiększeniu obszaru miasta (zobacz: Powiększenie obszaru Starego Miasta) i włączeniu w jego obręb Franciszkanów, teren klasztorny w 1267 r. powiększono, co związane było m.in. z nową organizacją urbanistyczną miasta po jego pożarze w latach 1263-1269. Zabudowania klasztorne przeniesiono w północną część zespołu klasztorno-kościelnego, a ostateczną swą formę przybrały w drugiej połowie XIV wieku.
 
Plan zespołu klasztorno-kościelnego przed 1822 r.
 

Kompleks franciszkański znajdował się w obrębie ulic: Panny Marii, Piekary, Klasztorna (obecnie Franciszkańska). W północnej jego części znajdował się zespół zabudowań klasztornych, który południowymi krańcami połączony był z Kościołem.
 
Zgodnie z przyjętymi w klasztorach średniowiecznych zasadami w skrzydle wschodnim znajdował się m.in. kapitularz (a po reformacji i przejęciu całości przez protestantów w XVI w. sale szkolne Gimnazjum Akademickiego), w skrzydle zachodnim refektarz, na piętrach sypialnie zakonników, a także kuchnia (później w tym miejscu było mieszkanie rektora Gimnazjum Akademickiego). W narożniku północno-zachodnim znajdowało się najbardziej monumentalne pomieszczenie: letni refektarz - duża sala (pow. ok. 150 m2, wys. ok. 3,5 m) wsparta na piaskowcowej kolumnie, z 4-dzielnym sklepieniem krzyżowo-żebrowym, później służące jako reprezentacyjna aula Gimnazjum Akademickiego.
We wschodniej części zespołu ciągnął się szereg pomieszczeń gospodarczych, do dziś zachowanych najlepiej.
W 1594 roku wybudowano gmach biblioteki gimnazjalnej równoległy do prezbiterium Kościoła.
Obecnie cały teren poklasztorny otoczony jest murem i zachował swoje oblicze w dzisiejszym układzie urbanistycznym Starego Miasta.
 
W toruńskim klasztorze życie zakonne rozpoczynał Jan Łobdowczyk (Jan z Torunia), który przeniósł się do Chełmna i zasłynął ze świątobliwego życia; po śmierci czczono jego relikwie. Z toruńskim klasztorem związany był też inny świątobliwy mnich chełmiński, Szymon z Torunia. Kult obu braci zanikł w okresie reformacji w XVI wieku, ożywił się w XVII wieku, ale po kasacie klasztoru chełmińskiego w XIX wieku nie odrodził się.
 
Okres reformacji spowodował rozproszenie Franciszkanów. W 1559 roku konwent toruński został rozwiązany. Zabudowania klasztorne przejęło miasto i odnowiło w 1565 roku z przeznaczeniem na wyższe klasy gimnazjum klasycznego (późniejszego Gimnazjum Akademickiego). To właśnie tutaj do 1724 roku (tj. do tumultu toruńskiego) mieściło się owo słynne toruńskie Gimnazjum Akademickie.
W 1813 roku klasztor i kościół zostały uszkodzone w trakcie działań wojennych napoleońsko-rosyjskich (zobacz: Toruń napoleoński. Napoleon w Toruniu), a po Kongresie Wiedeńskim w 1815 roku, kiedy Toruń wszedł w granice państwa pruskiego, zamierzano zespół przebudować na magazyny wojskowe. Zrezygnowano z tego zamysłu i w 1822 roku zburzono zabudowania klasztorne, a dochód z materiałów rozbiórkowych przeznaczono na odnowienie Ekonomii.
Po dawnych zabudowaniach klasztoru zachowały się jedynie: niekompletne skrzydło zachodnie oraz częściowo budynek mieszkalny. Cały teren klasztorny jest ogrodzony i tym sposobem zachowała się ta część układu urbanistycznego miasta. 
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj