Kubek chełmżyński

 
Ceramiczny kubek z XVII w., z którym związana jest niezwykła historia - złowieszcza przepowiednia, budząca zainteresowanie turystów - przechowywany jest w skarbcu katedry w Chełmży
 
W skarbcu katedralnym w Chełmży przechowywany jest wyjątkowy zabytek XVII-wieczny. To ceramiczny kubek, z którym związana jest niezwykła historia - złowieszcza przepowiednia, budząca zainteresowanie turystów. Dramatyczne zdarzenie związane z tym eksponatem miało miejsce w 1950 r. Jednak cała historia rozpoczyna się w 1688 r. w Toruniu. W tymże roku doszło do zamieszek w dniu po procesji Bożego Ciała, tj. 18 lipca. Katolickie uroczystości w potestanckim wtedy Toruniu prowadził biskup z Chełmży, Kazimierz Opaliński. Tego dnia rzesze katolików z okolic Torunia zdążyły już się rozejść, co wykorzystali toruńscy luteranie napadając na służbę biskupią. Kilku z nich zostało poturbowanych, oberwali również towarzyszący biskupowi księża. Następnie tłum skierował się pod miejsce pobytu biskupa (znajdowało się wówczas na Rynku Staromiejskim) i zaczął je oblegać. Oprócz wyzwisk i obelg oblegający protestanci wybili okna, zniszczyli znajdującą się przed budynkiem kuchnię. Oblężenie trwało całą noc i dopiero rano udało się biskupowi Opalińskiemu schronić do kościoła Świętojańskiego, a następnie opuścić Toruń.
 
Biskup Opaliński złożył skargę do króla Jana III Sobieskiego, Senatu Rzeczypospolitej i Papieża Innocentego XI. Po długich sporach król nakazał protestanckiej Radzie Torunia tytułem odszkodowania i kary odbudować niedokończone po pożarze w 1422 r. zwieńczenie najwyższej wieży katedry chełmżyńskiej oraz nałożył 21 tysięcy złotych pruskich grzywny. 
Na zakończenie budowy jeden z luterańskich budowniczych wszedł na najwyższy punkt wieży i zrzucił z niej mały gliniany kubek z życzeniem, aby rozbity garnuszek symbolizował nietrwałość całej konstrukcji. Jednak dziwnym zrządzeniem losu kruche naczynie spadając z wysokości 92 metrów nie rozbiło się. Biskup Opaliński wziął gliniany garnuszek i dla upamiętnienia niezwykłego wydarzenia oprawił go srebrną blaszką, na której znajduje się łaciński napis w tłumaczeniu:
Roku Pańskiego 1692 dnia 5 kwietnia o godzinie 9 przed południem na zakończenie wieży Opalińskiego przy kościele katedralnym zrzucony z najwyższego szczytu wieży niezniszczony żyję imieniem twoim Opaliński.
Powstała wtedy przepowiednia o niezwykłej mocy kubka, oraz wiara, że wieża będzie istniała tak długo, jak długo garnuszek pozostanie nierozbity.
 
W lipcu 1950 r. jedna z turystek oglądała chełmżyński kubek. Naczynie niefortunnie wypadło jej z dłoni i rozbiło się na posadzce zakrystii. Oczywiście czym prędzej posklejano kubek, ale "moc legendy" zaczęła działać.
Około pierwszej godziny w nocy z 1 na 2 sierpnia 1950 r. piorun uderzył w wieżę Opalińskiego i w wyniku pożaru spłonęły drewniane konstrukcje wież łącznie z barokowymi hełmami, ponadto wszystkie dachy wraz z zabytkową więźbą z wyjątkiem zadaszenia nad zakrystią i kruchtami. Od przeciążenia gruzem zniszczonych dachów kilka dni po pożarze zawaliły się gotyckie sklepienia. Od płonących organów i obu chórów ściany i sklepienia pokryła warstwa sadzy, niszcząc średniowieczną polichromię. Pożar ugaszono ostatecznie dopiero 5 sierpnia 1950 r.
 
Do ogromu zniszczeń przyczyniły się ówczesne władze komunistyczne, utrudniając dojazd jednostkom straży pożarnej, blokując dostęp do hydrantów i odcinając dopływ wody. Działania gaśnicze podjęte spontanicznie przez mieszkańców zostały pod pozorem rzekomego zagrożenia dla ratujących zabronione przez władze państwowe, a próby fotografowania pożaru i akcji gaśniczej były udaremniane przez tajne służby.
 
Odbudowę katedry prowadzono wysiłkiem parafii. Ostatecznie odbudowę wieży Opalińskiego zakończono w 1971 r.
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj