Fort XIII Twierdzy Toruń

 
Lokalizacja
Pieścień zewnętrzny Twierdzy Toruń, ul. K. Kniaziewicza / Okólna
3,9 km pieszo na płd. od Rynku Staromiejskiego
zwiedzanie: niedostępne
obecna funkcja: jednostka wojskowa
 
Fort XIII Karol Kniaziewicz, oryginalnie (przed 1920 r.): fort VI Winrich von Kniprode
Fort główny.

Zbudowany w latach 1880-1885 jako główny fort artyleryjski w pierwszej fazie budowy pierścienia zewnętrznego Twierdzy Toruń, kiedy powstały również forty II, V, VII, IX, XI i XV. Był przeznaczony dla załogi liczącej dwie kompanie piechoty (500 ludzi) oraz obsługi 14 dział średniego kalibru (15 cm), łącznie około 650-800 żołnierzy i oficerów.
Posiada dobrze zachowane elementy konstrukcji metalowych i murowanych, chociaż gzymsy i nadstawa są silnie porośnięte dziką roślinnością (drzewa), a przerosty roślinności powodują odspajanie lica nadstawy. Dolna kondygnacja znacznie
zawilgocona. Zachowane są duże ilości oryginalnego wyposażenia, w tym osłony nisz amunicyjnnych, drzwi przeciwpodmuchowe i napisy informacyjne. Nie zachowąły się natomiast obie wieżyczki obserwacyjne WT 90. Nasyp zachowany z czytelnymi profilami.

W okresie międzywojennym fort mieścił obóz dla internowanych Rosjan, garnizonowe więzienie żandarmerii wojskowej, a w 1939 r. stanowisko dowodzenia Armii Pomorze. W czasie II wojny światowej początkowo był tu obóz jeńców wojennych żołnierzy polskich, a od 1941 r. obóz jeniecki Stalag XXA żołnierzy brytyjskich (zobacz też: Fort XI Twierdzy Toruń)
W styczniu 1920 r. Fort z twierdzą został zajęty przez Wojsko Polskie w dobrym stanie technicznym, choć bez wyposażenia, uzbrojenia i dokumentacji. Niemcy zniszczyli jedynie schrony tradytorów (tradytor Fortu XIII szczęśliwie ocalał), jako najnowocześniejsze i najgroźniejsze. W 1926 r. Otrzymał imię "Kniaziewicza".
Pozostawał i nadal pozostaje we władaniu wojska.

Nie były tu przeprowadzanie żadne przebudowy, a niewielkie prace adaptacyjne nie zniekształciły obiektu tak jak innych w Toruniu. Dlatego dziś należy do najlepiej zachowanych, posiadających najwięcej detali historycznych, pomimo, że po rozpoczęciu II wojny światowej w 1939 r. był bombardowany przez wojska hitlerowskie z uwagi na mieszczące się tu dowództwo Armii Pomorze (zniszczono wtedy dziedziniec wjazdowy z lewym filarem bramnym, blokhauz i lewe skrzydło koszar szyjowych) - przeniesione wtedy z siedziby przy Rynku Nowomiejskim 22.
Fort zachował niepowtarzalny klimat swoich czasów oraz wiele oryginalnych elementów, m.in. bramy, kraty, drzwi wewnętrzne, urządzenia wentylacyjne, studnie, a nawet asfaltowe pokrycie posadzki w prochowni wojennej, które miało zabezpieczać przed przypadkowym powstaniem iskry np. od podkutego buta.
Fort nie jest udostępniony do zwiedzania - znajduje się na terenie jednostki wojskowej.
 
  • drukuj
  • poleć artykuł
Komentarze użytkowników (0)
Brak komentarzy. Bądź pierwszy - dodaj swój komentarz
Dodaj swój komentarz:


pozostało znaków:   napisałeś znaków:

Kontakt

tel. 56 621 02 32
biuro@toruntour.pl
formularz kontaktowy
 
 
   
Właścicielem i operatorem Toruńskiego Portalu Turystycznego funkcjonującego pod domeną toruntour.pl jest Toruński Serwis Turystyczny, Toruń, ul. Rabiańska 3 (mapa), tel. 66 00 61 352, NIP: 8791221083.
Materiały zawarte w Toruńskim Portalu Turystycznym www.toruntour.pl należą do ich autorów lub właściciela serwisu i są objęte prawami autorskimi od momentu powstania Portalu w 2015 r. Wszelkie wykorzystywanie w całości lub we fragmentach zawartych informacji bez zgody Wydawcy Serwisu jest zabronione.
Polityka cookies
 
Jeżeli chcesz opublikować swój artykuł lub napisać do Toruńskiego Portalu Turystycznego ponieważ gdzieś do tekstu wkradł się błąd, chcesz nawiązać współpracę lub po prostu przekazać swoją opinię, możesz to zrobić używając adresu mailowego biuro@toruntour.pl. Żadna wiadomość nie pozostanie bez odpowiedzi!
 
Zostań naszym patronem. Poznaj szczegóły i możliwości tutaj