Ołtarz główny w kościele Mariackim

Obecny ołtarz główny w kościele Mariackim pochodzi z czasów, kiedy kościół w 1724 r. powrócił do katolików. Na mocy wyroku sądu asesorskiego po głośnym tumulcie toruńskim kościół objęli bernardyni. W 1731 r. ten barokowy ołtarz został wykonany, zastępując usunięty wówczas Poliptyk Toruński, będący wybitnym dziełem sztuki gotyckiej.

 

Jest dobrym artystycznie dziełem, które znalazło wiele naśladowań. Poza tym został udatnie wkomponowany w gotycką przestrzeń prezbiterium podkreślając jego strzelistość, a jego ażurowa konstrukcja nie jest przysadzista i nie przesłania zbytnio architektury.

 

Stojący w prezbiterium złocisty ołtarz jest monumentalny, a jego podstawową konstrukcję stanowi siedem kolumn z korynckimi kapitelami, ustawionych na rzucie litery M (wynikającej z wezwania świątyni). Jednocześnie liczba 7 odnosi się do starotestamentowej Księgi Przysłów 9,1, gdzie jest mowa o siedmiu kolumnach domu Mądrości. Wg św. Bernarda z Clairvaux dom ten jest interpretowany jako obraz Matki Chrystusa, w której łonie w chwili Zwiastowania zadomowiła się Mądrość Wcielona.

 

Ponad kolumnami unosi się ogromna korona - symbol królewskiej godności Marii - na którą wskazują cztery anioły, trzymające kartusze ze słowami Pozdrowienia Anielskiego. Korona jest zwieńczona kulą z krzyżem.

Z drugiej strony kształt korony odpowiada koronie wówczas używanej przez władców polskich, co oznaczać może również manifestację królewskiej opieki nad barnardynami.

 

Centralną część ołtarza stanowi świetlisty krąg - ażurowe tondo z obłoków, główek anielskich i promieni, pośrodku których widnieje scena Zwiastowania.

Poniżej dwa cherubiny podtrzymują Arkę Przymierza, która również ściśle odnosi się do Marii, będącej Arką Nowego Przymierza.

Z boku ołtarza, pomiędzy kolumnami stoją duże figury króla Dawida z harfą i arcykapłana Aarona z kadzielnicą.